انواع اختلالات روانی و علائم آن ها - وبلاگ طفره

به گزارش وبلاگ طفره، سلامت روان به معنای عملکرد متناسب و بهینه حوزه شناختی، رفتاری و عاطفی انسان است. در واقع سلامت روان اشاره به چگونگی تفکر، احساس و رفتار افراد دارد. هر از چند گاهی در زبان عامیانه اصطلاح سلامت روان به معنای نبود اختلالات روانی تلقی می گردد.

با این حال، این ارتباط به صورت برعکس هم وجود دارد. به این معنی که عوامل مختلف در زندگی افراد، ارتباطات بین فردی و شرایط جسمانی می توانند بر سلامت روان و بروز اختلالات روانی تأثیرگذار باشند.

توجه به سلامت روان باعث بهبود کیفیت زندگی و افزایش بهره وری فرد می گردد. توجه به سلامت روان به معنای کوشش برای دست یافتن به تعادل بین فعالیت ها و مسؤولیت های مختلف کاری و اجتماعی با هدف رسیدن به احساس رضایت و آرامش است. شرایطی روحی ناخوشایند همانند استرس، افسردگی و اضطراب می تواند بر سلامت روان تأثیر بگذارد و برنامه روزمره فرد را مختل کند.

اگرچه معمولا تصور می گردد که عبارت سلامت روان تنها به مسائل روحی و روانی اشاره دارد، اما درباره بسیاری از اختلالات روان شناختی، تشخیص پزشکان این است که این اختلال ها ریشه جسمانی و فیزیولوژیک دارند؛ همانند اختلالات هورمونی، نقص در پیغام رسان های عصبی و غیره.

در این مقاله، ما درباره تعریف سلامت روان، شاخص های آن و اختلالات روانی صحبت می کنیم. علاوه بر این درباره رایج ترین اختلالات روانی، علائم آن ها و نحوه درمانشان بحث می کنیم. با وبلاگ طفره مگ همراه باشید.

• همه چیز درباره مشاوره روان شناختی غیر حضوری و درمان آنلاین

سلامت روان چیست؟

سازمان بهداشت جهانی تأکید می نماید که سلامت روان مسأله ای فراتر از ابتلا نبودن به اختلالات روانی است. سلامت روان نه تنها شامل کوشش برای جلوگیری از بروز اختلالات روانی است، بلکه مراقبت از شرایط روحی و روانی و کوشش مداوم برای دستیابی به احساس رضایت و خوشبختی هم شامل آن می گردد. آن ها همچنین تأکید می نمایند که حفظ و بازیابی سلامت روان نه تنها در سطح فردی مهم است بلکه باید در جامعه هم به آن توجه گردد.

در ایالات متحده، اتحادیه ملی بیماری های روانی تخمین می زند که تقریبا از هر 5 عظیمسال، سالانه 1 نفر دچار مسائل مربوط به بهداشت روان می گردد. بر اساس گزارش موسسه ملی بهداشت روان ایالات متحده، در سال 2017 تخمین زده شده است که 11.2 میلیون نفر یا حدود 4.5٪ از عظیمسالان ایالات متحده با یک اختلال شدید روانی دست و پنجه نرم نموده اند.

عوامل تأثیرگذار در ایجاد اختلالات روانی

در ایالات متحده و بسیاری از کشورهای پیشرفته، اختلالات روانی یکی از دلایل اصلی بروز ناتوانی در افراد است. شرایط اجتماعی و مالی، عوامل بیولوژیکی و انتخاب سبک زندگی همگی می توانند شرایط سلامت روانی فرد را شکل دهند. تعداد زیادی از افراد مبتلا به اختلالات سلامت روان هم زمان در بیشتر از یک جنبه دچار مشکل هستند.

توجه به این نکته مهم است که سلامت روان به تعادل ظریف بین عوامل مختلف بستگی دارد و در مواقع بروز اختلالات روانی معمولا چندین عامل از این عوامل محیطی و فردی دست به دست هم می دهند تا بیماری بروز پیدا کند.

عوامل زیر معمولا در ایجاد اختلالات مربوط به سلامت روان نقش دارند؛

فشار مداوم اجتماعی و مالی

داشتن امکانات مالی محدود یا تعلق به یک گروه قومیتی به حاشیه رانده شده می تواند احتمال ابتلا به اختلالات سلامت روانی را افزایش دهد. در مطالعه ای که در سال 2015 روی 903 خانوار در ایران انجام شد، عوامل مختلف مالی و اجتماعی از جمله فقر یا زندگی در حومه یک شهر عظیم جزء فاکتورهای افزایش دهنده ریسک بروز اختلالات روانی، تشخیص داده شد.

محققان همچنین عوامل تاثرگذار بر سلامت روان را به دو دسته عوامل قابل تغییر، که می توانند با گذشت زمان تغییر نمایند و عوامل غیر قابل تغییر که دایمی هستند، تقسیم نموده اند؛

عوامل قابل تغییر تأثیرگذار بر اختلالات روان

• شرایط مالی و اجتماعی، از جمله اینکه آیا امکان اشتغال در آن منطقه میسر است یا خیر.
• اشتغال
• میزان فعالیت های اجتماعی شخص
• تحصیلات
• کیفیت مسکن
• جنسیت

عوامل غیر قابل تغییر

• جنسیت
• سن
• قومیت

در مطالعات اجرا شده از سوی محققان جنسیت هم به عنوان یک عامل قابل تغییر و هم غیر قابل تغییر فهرست شده است. محققان دریافته اند که زن بودن خطر ابتلا به اختلالات مرتبط با سلامت روان را تا 3.96 برابر افزایش می دهد. افرادی که دارای شرایط مالی نابسامان هستند هم در این مطالعه رتبه بالاتری را به لحاظ ابتلا به اختلالات روانی کسب نموده بودند.

عوامل بیولوژیکی و سلامت روان

بر اساس اعلام نظر مؤسسه ملی بهداشت روان آمریکا سابقه خانوادگی و ژنتیکی می تواند احتمال ابتلای فرد به اختلالات روانی را تا حد زیادی افزایش دهد زیرا وجود بعضی از ژن ها فرد را در معرض خطر ابتلای بیشتری قرار می دهند. با این حال، بسیاری از عوامل دیگر در ایجاد اختلالات روانی نقش دارند. داشتن ژنی که با یک اختلال روانی همانند افسردگی یا اسکیزوفرنی پیوند داشته باشد تضمینی برای بروز آن بیماری در فرد نیست. به همین ترتیب، افراد بدون وجود ژن مرتبط یا سابقه خانوادگی بیماری روانی هم می توانند به بیماری ها و اختلالات حوزه سلامت روان مبتلا شوند.

اختلالات و مسائل مرتبط با سلامت روان همانند استرس، افسردگی و اضطراب ممکن است به دلیل بعضی بیماری های جسمی پیش زمینه ای همانند سرطان، دیابت و یا درد مزمن ایجاد شوند.

• چگونه بهداشت روان خود را در طول زندگی حفظ کنیم؟

اختلالات شایع در حوزه روان

شایع ترین اختلالات و بیماری های روانی در سه گروه زیر طبقه بندی می شوند؛

• اختلالات اضطرابی
• اختلالات خلقی
• اختلالات اسکیزوفرنی

اختلالات اضطرابی

طبق اعلام انجمن اضطراب و افسردگی آمریکا، اختلالات اضطرابی شایع ترین نوع اختلالات روان هستند. افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی، ترس یا اضطراب شدیدی دارند که با اشیا یا موقعیت های خاصی در ارتباط است. بیشتر افراد مبتلا به این اختلال سعی می نمایند از قرار دریافت در معرض آنچه باعث تحریک حالت اضطراب در آن ها می گردد خودداری نمایند.

نمونه هایی از اختلالات اضطرابی به توضیح زیر هستند؛

اختلال اضطراب عمومی (GAD)

انجمن روان پزشکی آمریکا اختلال اضطراب عمومی را نگرانی بیش از حد و نامتناسبی تعریف می نماید که زندگی روزمره را مختل می نماید.

افراد مبتلا به این اختلال همچنین ممکن است علائم جسمی زیر را تجربه نمایند.

• بی قراری
• خستگی
• انقباض عضلانی دایمی
• خواب منقطع

در افراد مبتلا به اختلال اضطراب عمومی آغاز دوره علائم اضطرابی لزوما به یک محرک معین نیازی ندارد و ممکن است بدون حضور محرک خارجی یا داخلی علائم اضطراب آغاز گردد. این افراد ممکن است در مواجهه با موقعیت های روزمره که خطر مستقیمی ندارند، مانند کارهای خانه یا یک قرار دیدار، اضطراب بیش از حدی را تجربه نمایند. یک فرد مبتلا به اختلال اضطراب عمومی ممکن است گاهی بدون حضور هیچ گونه محرکی احساس اضطراب کند.

اختلالات هراسی یا وحشت زدگی

افراد مبتلا به اختلال هراسی مدام حملات ترس گونه را تجربه می نمایند که شامل وحشت ناگهانی و طاقت فرسا یا احساس بروز فاجعه قریب الوقوع و مرگ است.

ترس های مرضی یا فوبیا

فوبیا انواع مختلفی دارد؛

• هراس های ساده - ممکن است شامل ترس نامتناسب از اشیا، اتفاقات یا حیوانات خاص باشد. ترس از عنکبوت ها یک نمونه معمول است.

  هراس اجتماعی - این نوع ترس که گاهی اوقات به عنوان اضطراب اجتماعی هم شناخته می گردد، شامل ترسیدن از این مسأله است که شخص توسط دیگران قضاوت گردد. افراد مبتلا به هراس اجتماعی اغلب تماس خود را با محیط اجتماعی محدود می نمایند.

• ترس از فضای بسته یا آگورافوبیا - این اصطلاح به ترس از موقعیت هایی اطلاق می گردد که فرار و یا خروج از آن ها سخت است، مانند قرار دریافت در آسانسور یا قطار.

ترس مرضی یا فوبیا پدیده ای عمیقا شخصی است و متخصصان بهداشت روان با انواع مختلف آن آشنا نیستند. در حقیقت هزاران نوع مختلف فوبیا وجود دارد و آن چیزی که برای یک فرد امری عادی و معمولی به نظر می رسد ممکن است در زندگی فرد دیگر یک مشکل جدی و فلج نماینده محسوب گردد.

اختلال وسواس اجباری (OCD)

افراد مبتلا به اختلال وسواس اجباری در واقع هم دچار وسواس اند و هم از حالت اجبار فکری رنج می برند. به عبارت دیگر، آن ها به طور مداوم افکار استرس زا و الزام آور همانند الزام به شستن دست ها را تجربه می نمایند.

اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)

اختلال استرس پس از سانحه زمانی رخ می دهد که شخص یک واقعه استرس زا یا آسیب زا را تجربه کند یا شاهد آن باشد. در طی این نوع رویدادها، فرد تصور می نماید که زندگی وی یا زندگی افراد دیگر در معرض خطر است. آن ها ممکن است احساس ترس نمایند یا کنترل خود را بر روی آنچه اتفاق می افتد از دست بدهند. این احساسات ناشی از ضربه و ترس ممکن است در به وجود آمدن اختلال استرس پس از سانحه نقش داشته باشند.

• بهترین کارهایی که می توانید برای سلامت ذهن و روان خود انجام بدهید

اختلالات خلقی

ممکن است بعضی از اختلالات خلقی به عنوان اختلالات عاطفی یا افسردگی یاد نمایند. در افرادی که دچار این اختلالات هستند، تغییرات قابل توجهی در خلق و خو ایجاد می گردد، به طور کلی شامل فاز مانیا (دوره ای با انرژی بالا و سرخوشی) یا فاز افسردگی که برعکس حالت مانیا است. بعضی از اختلالات خلقی به توضیح زیر هستند؛

• افسردگی اساسی - فردی که دچار افسردگی اساسی است به طور دائمی خلق و خوی پایین را تجربه می نماید و علاقه خود را به فعالیت ها و رویدادهایی که قبلا از آن ها لذت می برده است را از دست می دهد. این افراد دوره های طولانی غم یا حالت غم و اندوه شدید را تجربه می نمایند.
• اختلال دو قطبی - فرد مبتلا به اختلال دو قطبی تغییرات غیرمعمولی را در خلق و خو، سطح انرژی و سطح فعالیت های روزمره خود تجربه می نماید. دوره های خلق و خوی بالا به عنوان مراحل شیدایی شناخته می شوند، در حالی که مراحل افسردگی باعث کم خلق شدن می شوند.
• اختلال عاطفی فصلی - کاهش نور روز در پاییز، زمستان و اوایل ماه های بهار باعث بروز این نوع افسردگی اساسی می گردد. این بیماری بیشتر در کشورهای دور از خط استوا دیده می گردد.

اختلالات اسکیزوفرنی

محققان حوزه بهداشت روان هنوز در کوشش هستند تا تشخیص دهند که اسکیزوفرنی یک اختلال منفرد و تنها است یا گروهی از بیماری های مرتبط که باعث بروز علائم این بیماری می شوند. در هر صورت، اسکیزوفرنی یک بیماری بسیار پیچیده است. طبق اعلام مؤسسه ملی بهداشت روان آمریکا، علائم اسکیزوفرنی معمولا در سنین 16 تا 30 سالگی بروز پیدا می نمایند. افراد مبتلا به این اختلال دارای افکاری هستند که به نظر می رسد چندپاره است و همچنین پردازش اطلاعات برای آن ها بسیار سخت باشد. اسکیزوفرنی دارای علائم منفی و مثبت است. علائم مثبت شامل هذیان، اختلالات فکری و توهم است. علائم منفی هم شامل بی انگیزگی و خلق و خوی یکنواخت یا نامناسب است.

علائم اولیه اختلالات روان

هیچ آزمایش فیزیکی یا سیستم اسکنی وجود ندارد که به شیوه ای قابل اعتماد نشان بدهد که فرد به بیماری روانی مبتلا شده است یا خیر. با این حال، افراد باید وجود علائم زیر را به عنوان علائم احتمالی اختلال سلامت روان، در خود آنالیز نمایند؛

• کناره گیری از دوستان، خانواده و همکاران
• خودداری از انجام فعالیت هایی که معمولا از آن ها لذت می برده اید.
• کم یا زیاد خوابیدن
• پرخوری یا کم خوری
• احساس ناامیدی
• احساس کمبود انرژی به صورت مداوم
• مصرف مواد تغییر دهنده روحیه، از جمله نیکوتین یا مواد مخدر به صورت مدام
• تجربه احساسات منفی
• احساس گیج شدن
• ناتوانی در انجام کارهای روزمره، مانند رفتن به محل کار یا پختن یک وعده غذایی
• تجربه افکار یا خاطراتی که دائم ظاهر می شوند.
• در فکر آسیب رساندن به خود یا دیگران بودن
• شنیدن صداهایی که وجود ندارند.
• تجربه توهم

درمان

روش های مختلفی برای مدیریت مسائل حوزه سلامت روان وجود دارد. علاوه بر این درمان ها در حوزه بهداشت روان بسیار فردی است و آنچه برای یک فرد مفید است ممکن است برای شخص دیگری مفید نباشد. بعضی از استراتژی ها یا درمان ها در ترکیب با روش های دیگر تأثیر بیشتری دارند. فردی که با یک اختلال روانی مزمن زندگی می نماید، ممکن است در مراحل مختلف زندگی خود گزینه های درمانی مختلفی را انتخاب کند. روان درمانگر یا روان پزشک می تواند به فرد یاری کند تا مسائل و نیازهای خود را شناسایی نموده و درمان مناسب را برای آن ها برگزیند.

درمان می تواند شامل کارهای زیر باشد؛

روان درمانی، یا درمان های گفتاری

این نوع درمان رویکردی فقط روان شناختی به درمان اختلالات روانی دارد. درمان شناختی رفتاری، مواجهه درمانی و رفتار درمانی دیالکتیکی مثال هایی از این گروه درمانی است. روان پزشکان، روانشناسان، روان درمانگران و بعضی از پزشکان عمومی هم این نوع درمان را انجام می دهند. این نوع درمان به افراد یاری می نماید تا ریشه بیماری روانی خود را درک نمایند و آغاز به کار بر روی الگوهای تفکر سالم تری نمایند که خطر بروز اختلالات روانی را کمتر می نماید و باعث جلوگیری از بروز تداخل در زندگی روزمره یا روابط فرد می گردد.

دارو درمانی

بعضی از افراد داروهای تجویز شده توسط پزشک مانند داروهای ضدافسردگی، داروهای ضد روان پریشی و داروهای ضد اضطراب را مصرف می نمایند. اگرچه این داروها نمی توانند ریشه اختلالات روانی را درمان نمایند، اما بعضی از داروها می توانند علائم را بهبود بخشند و به فرد یاری می نمایند تا در حالی که روی سلامت روان خود کار می نمایند، تعاملات اجتماعی و روال عادی زندگی خود را از سر بگیرد. بعضی از این داروها با تقویت جذب مواد شیمیایی مرتبط با خلق مانند سروتونین در بدن اثر می گذارند. سایر داروها یا سطح کلی این مواد شیمیایی را در بدن افزایش می دهند یا از تخریب آن ها جلوگیری می نمایند.

جمع بندی

فردی که با مسائل روحی روبه رو است معمولا برای بهبود حالش باید تغییراتی را در سبک زندگی خود ایجاد کند. چنین تغییراتی ممکن است شامل کاهش مصرف الکل یا مواد مخدر، خواب بیشتر و رژیم غذایی مغذی و متعادل باشد. ممکن است لازم باشد افراد از کار خود مدتی فاصله بگیرند و یا در روابط شخصی شان مسائلی را که ممکن است به سلامت روان آن ها آسیب برساند حل نمایند.

افراد مبتلا به اختلالاتی مانند اضطراب یا افسردگی می توانند از تکنیک های ریلکسیشن، که شامل تنفس عمیق، مراقبه و ذهن آگاهی است، برای بهبود علائم این اختلال ها بهره مند شوند. داشتن یک شبکه ارتباطی پشتیبان، چه به وسیله گروه های خودیاری چه دوستان نزدیک و خانواده هم می تواند به بهبودی این بیماری های روانی یاری کند.

منبع: Medical News Today