درمان زخم با عسل؛ چگونگی، فواید و عوارض جانبی - وبلاگ طفره

به گزارش وبلاگ طفره، سابقه استفاده از عسل برای درمان زخم به هزاران سال قبل بر می گردد. با وجود اینکه در حال حاضر گزینه های درمانی بسیار موثر دیگری برای درمان زخم ها وجود دارد، عسل همچنان یک گزینه مفید برای درمان بعضی از زخم ها به شمار می رود. عسل دارای خواص ضدباکتریایی و تعادل PH بی نظیر است، که اکسیژن و ترکیبات درمانی را به زخم می رساند.

قبل از استفاده از عسل، لازم است بدانید که متخصصان و پرستاران، از عسل های پزشکی برای درمان زخم های مزمن و سایر آسیب ها استفاده می کنند. در این مقاله ابتدا به بررسی خواص عسل می پردازیم. سپس تاثیرات استفاده از عسل برای درمان زخم را به شما توضیح می دهیم و فواید و عوارض جانبی احتمالی آن را به شما می گوییم. در ادامه با وبلاگ طفره مگ همراه باشید.

• 10 خاصیت عسل که شما را شگفت زده خواهد کرد

خواص عسل

عسل، به ویژه اگر خالص باشد، فواید بسیار زیادی برای سلامتی دارد. در ادامه به بررسی برخی از خواص شگفت انگیز عسل می پردازیم.

1. درمان مسائل پوست سر

عسل رقیق شده با آب گرم برای درمان درماتیت سبورئیک (seborrheic dermatitis) یا شوره و خارش سر مفید است. در یک آزمایش نشان داده شد که بیماران با استفاده از عسل رقیق شده روی پوست سر، رفع شدن خارش و پوسته پوسته شدن پوست سر، بهبود کامل ضایعات پوستی طی دو هفته و کمتر شدن ریزش مو را تجربه کردند.

2. داروی فوق العاده موثر برای درمان سرفه

سازمان بهداشت جهانی (WHO) عسل را یک نوع تسکین دهنده معرفی کرده است که با ایجاد یک لایه محافظ، سوزش گلو یا دهان را درمان می کند. تحقیقات نشان می دهند که عسل مثل دکسترومتوفان (ماده اصلی در داروهای درمان سرفه)، در بهبود سرفه و مسائل تنفسی ناشی از عفونت دستگاه تنفسی فوقانی در بچه ها بسیار موثر است.

3. افزایش انرژی بدن

اگر به دنبال یک ماده انرژی بخش سریع هستید، عسل یک گزینه مناسب است. عسل برای ورزشکارانی که به دنبال یک غذای مقوی هستند تا توان جسمی خود را حفظ کنند، یک ماده غذایی فوق العاده است.

• 7 ماده غذایی انرژی زا برای رفع خستگی بدن

4. درمان آفتاب سوختگی

از آنجایی که عسل یک ماده ترمیم کننده محسوب می شود، این توانایی را دارد که عمل آب رسانی را تا عمیق ترین لایه های پوستی که در معرض نور آفتاب هستند، انجام دهد . آلوئه ورا هم ماده ای است که مثل عسل خواص ضدالتهابی قوی دارد. پس ترکیب این دو ماده می تواند پوست آفتاب سوخته را تسکین دهد و به بهبود دوباره پوست کمک کند.

5. کاهش حساسیت ها و آلرژی ها

عسل می تواند با فعال کردن سیستم ایمنی بدن به مرور زمان، به طور طبیعی یک ماده ایمنی ضدحساسیت ایجاد کند. عسل محلی که توسط زنبورها از گرده گیاهان محلی جمع آوری شده، ممکن است کمی حساسیت زا باشد. بنابراین توصیه می شود چند ماه قبل از شروع فصل آلرژی، هر روز یک قاشق چای خوری عسل محلی بخورید تا سیستم ایمنی بدن امکان تولید این ماده ضدحساسیت را داشته باشد.

6. پاکسازی منافذ پوست

آنزیم های موجود در عسل خام، روشن کننده پوست هستند و منافذ آن را تمیز و شفاف نگه می دارند . اگر عسل را که خاصیت ضدباکتریایی دارد با روغن جوجوبا یا روغن نارگیل مخلوط کنید و روی پوست خود قرار دهید، ترکیب به دست آمده مانع از ایجاد باکتری هایی می شود که تعادل پوست را برهم می زنند و پوست را ملتهب می کنند .

یک قاشق غذاخوری عسل خام را با دو قاشق غذاخوری روغن نارگیل یا روغن جوجوبا ترکیب کنید و برای پاکسازی پوست، به صورت دورانی روی پوست خشک ماساژ دهید. حواس تان باشد این ترکیب را روی پوست نازک اطراف چشم هایتان نزنید. بعد از ماساژ پوست با این پاک کننده طبیعی، پوست تان را با آب ولرم بشویید.

• 11 دلیل قانع کننده برای اهمیت پاک کردن آرایش قبل از خواب

7. نرم کننده مو

آنزیم ها و مواد مغذی موجود در عسل روی موها هم تاثیر مثبتی می گذارند و موها را درخشان می کنند. یک قاشق غذاخوری عسل خام را با یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل مخلوط کنید. این مخلوط را وقتی موهایتان کمی نم دار است، به دو سوم پایینی ساقه موها بزنید. از نوک موها شروع کنید و به سمت بالا بروید. اجازه دهید به مدت 20 دقیقه روی موهایتان بماند. سپس دوباره موهایتان را بشویید.

8. درمان تبخال

عسل در صورتی که کیفیت مناسبی داشته باشد، در درمان انواع زخم ها و همچنین تبخال موثر است. در واقع عسل، مایع ترشح شده از زخم را خشک می کند. همچنین قند بالای موجود در آن از رشد میکروارگانیسم ها جلوگیری می کند.

آیا عسل برای درمان زخم موثر است؟

عسل ماده ای شیرین و شربت مانند است، که طبق تحقیقات علمی به علت اینکه دارای ترکیبات زیست فعال است، می تواند به درمان زخم ها کمک کند. طبق بررسی منتشر شده در مجله Wounds،عسل برای درمان زخم دارای فواید زیر است:

PH اسیدی دارد

PH اسیدی عسل به بهبود زخم ها کمک می کند. میزان PH عسل، بین 3.2 و 4.5 است. هنگامی که عسل روی زخم مالیده شود، PH اسیدی آن خون را وادار می کند تا اکسیژن آزاد کند، که این مسئله در بهبود زخم ها اهمیت دارد . از سوی دیگر PH اسیدی عسل باعث کاهش موادی به نام پروتئازها می شود که فرایند بهبود زخم را مختل می کنند.

خاصیت اسمزی دارد

قندی که به طور طبیعی در عسل وجود دارد، آب را از بافت های آسیب دیده بیرون می کشد، که به اثر اسمزی معروف است. این موضوع باعث کاهش التهاب و تحریک جریان لنفاوی برای بهبود زخم ها می شود. قند موجود در عسل، آب را هم از سلول های باکتریایی بیرون می کشد که این مسئله می تواند به جلوگیری از تکثیر آن ها کمک کند.

اثر ضدباکتریایی دارد

تحقیقات نشان داده اند که عسل دارای اثر ضدباکتریایی بر باکتری هایی است که معمولا در زخم ها وجود دارند، مانند استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متلی سیلین (MRSA) و انتروکوکسی های مقاوم به ونکومایسین (VRE).

بیشتر متخصصان و پرستاران از نوع خاصی از عسل به نام مانوکا برای درمان زخم ها استفاده می کنند. این نوع عسل از درخت های مانوکا تهیه می شود. عسل مانوکا به دلیل اینکه حاوی ترکیب متیل گلوکسال است، یک نوع عسل بی نظیر به حساب می آید. این ترکیب، یک مولکول کوچک است که می تواند راحت تر به پوست و باکتری ها نفوذ کند. این ترکیب باکتری ها را هم می کشد. یعنی باکتریوسیدال است.

از عسل برای درمان چه نوع زخم هایی می توان استفاده کرد؟

پزشکان و پرستاران برای درمان زخم های زیر از عسل استفاده می کنند:

• کورک یا عفونت فولیکول مو
• سوختگی ها
• زخم معده و اثنی عشر (دستگاه گوارش)
• زخم هایی که دیر درمان می شوند
• سینوس پیلونیدال یا کیست مویی، که به شکل یک کیسه کوچک حاوی مو معمولا در قسمت پایین کمر و بالای خط باسن بروز می کند و در اثر برگشت مو به داخل پوست ایجاد شده و باعث تجمع عفونت در کیست می شود.
• زخم پای وریدی و دیابتی
• زخم های عفونی ناشی از جراحت یا عمل جراحی
• زخم های فشاری یا زخم بستر

محققان مطالعات مختلفی درباره اثربخشی عسل به عنوان درمانی برای زخم ها انجام داد ه اند. یک مرکز تحقیقاتی بررسی گسترده ای را درباره 26 آزمایش بالینی منتشر کرد، که در مجموع شامل 3011 شرکت کننده بود. محققان نتیجه گرفتند که عسل در بهبود سوختگی های با ضخامت جزئی و زخم های عفونی بعد از عمل، موثرتر از بسکمک از درمان های رایج است. با این حال، به اندازه کافی مطالعات با کیفیت و گسترده در این زمینه وجود ندارد تا به طور قطع بتوانیم توصیه هایی برای درمان سایر زخم ها با عسل ارائه دهیم.

چگونه از عسل برای درمان زخم ها استفاده کنیم؟

اگر زخم یا سوختگی ای دارید که بهبود نمی یابد، لازم است قبل از استفاده از عسل روی زخم تان با پزشک مشورت کنید. از پزشک بپرسید عسل برای درمان زخم شما موثر است یا نه.

در مورد زخم های شدید، بهتر است پزشک یا پرستار نحوه استفاده از عسل برای درمان زخم را به شما نشان دهند، چون میزان عسل مورد استفاده و نحوه گذاشتن پانسمان روی زخم، می تواند در بهبود زخم موثر باشد .

توصیه هایی برای درمان زخم با عسل

بهترین کار این است که از عسل های پزشکی استفاده کنید، چون استریل شده هستند. بنابراین احتمال اینکه منجر به واکنش سیستم ایمنی شوند، کم است. اگر در خانه از عسل برای درمان زخم هایتان استفاده می کنید، به نکات زیر درباره نحوه استفاده از عسل توجه کنید:

• هنگام استفاده از عسل، دست تان و هر وسیله ای که از آن استفاده می کنید، مانند گاز استریل و گوش پاک کن، باید کاملا تمیز باشند.
• ابتدا عسل را روی پانسمان بمالید، سپس پانسمان را روی پوست تان قرار دهید. استفاده مستقیم از عسل روی زخم باعث کثیف کاری می شود. یک استثنا در این باره وجود دارد. اگر مبتلا به زخم بستر عمیق یا آبسه هستید، باید ابتدا زخم تان را با عسل پر کنید و سپس روی زخم تان پانسمان بگذارید. همچنین می توانید از پانسمان های آماده حاوی عسل استفاده کنید.
• بعد از گذاشتن عسل روی زخم، یک پانسمان تمیز و خشک روی عسل بگذارید. این پانسمان می تواند پد گاز استریل یا بانداژ خود چسب باشد. بهترین گزینه، استفاده از پانسمان انسدادی مثل گاز وازلینه روی عسل است، چون پانسمان انسدادی از بیرون ریختن عسل از پانسمان جلوگیری می کند.
• زمانی که پانسمان به دلیل ترشحات زخم کثیف شد، آن را عوض کنید. زمانی که عسل شروع به درمان زخم کند، احتمالا نیاز به تعویض پانسمان کمتر می شود.
• بعد از پانسمان زخم، دستان تان را بشویید.

برای درمان زخم های عفونی، لازم است از عسل استریل و تست شده در آزمایشگاه استفاده کنید. عسل به دست آمده از درخت مانوکا، برای خاصیت ضدباکتریایی در آزمایشگاه ها تست می شود و به آن نمره UMF (فاکتور خاص مانوکا) داده می شود که کیفیت عسل را تضمین می کند. هر چه میزان UMF بالاتر باشد، سطح فعالیت ضدباکتریایی عسل بیشتر می شود.

پزشکان و پرستاران در نیوزیلند برای درمان زخم ها از عسل فعال مانوکا که دارای UMF 10 یا بیشتر است، استفاده می کنند. عسل های دارای نشانگر UMF، به وسیله پرتوی گاما و بدون از دست دادن هیچ نوع عملکرد ضدباکتریایی استریل می شوند.

عوارض جانبی احتمالی درمان زخم با عسل چیست؟

همیشه احتمال آلوده شدن عسل یا ظرف آن، همچنین بروز واکنش آلرژیک وجود دارد . گاهی اوقات این واکنش آلرژیک به علت گرده ی زنبور عسل رخ می دهد که به طور طبیعی در عسل وجود دارد. برخی از علائم واکنش آلرژیک به عسل عبارتند از:

• سرگیجه
• التهاب شدید
• حالت تهوع
• سوزش بعد از استفاده ی موضعی
• دشواری در تنفس
• استفراغ

اگر این علائم را تجربه کردید، عسل را از پوست خود پاک کنید و به دنبال مراقبت پزشکی باشید. تا زمانی که با پزشک مشورت نکرده اید، دوباره از عسل استفاده نکنید.

خطرات استفاده از عسل خام

برخی محققان درباره استفاده از عسل خام (عسل فیلتر نشده ای که از کندوی زنبور تهیه شده است) برای درمان زخم ابراز نگرانی کرده اند. آن ها استدلال می کنند که احتمال بروز عفونت در استفاده از این نوع عسل بیشتر است. هرچند این موضوع بیشتر یک ایده است تا یک حقیقت اثبات شده .

چه مدت طول می کشد تا عسل زخم را درمان کند؟

ممکن است عسل در بهبود زخم شما تاثیری نداشته باشد. برای مشاهده نتیجه، باید چندین بار از عسل استفاده کنید. مدت زمانی که طول می کشد تا عسل برای درمان زخم موثر واقع شود، ممکن است یک هفته یا بیشتر باشد. اگر در فرایند درمان زخم تان هیچ بهبودی مشاهده نکردید، با پزشک یا پرستار در این باره مشورت کنید.

نتیجه گیری

تحقیقات نشان داده اند که استفاده از عسل به درمان زخم های مزمن و زخم هایی که دیر خوب می شوند کمک می کند. می توانید برای درمان زخم هایی مثل آفتاب سوختگی، کورک یا عفونت فولیکول مو، سوختگی ، زخم دستگاه گوارش و… از عسل استفاده کنید. عسل پزشکی دارای خواص ضدباکتریایی، ضدالتهابی و حتی ضدبو است که می تواند در درمان زخم های مزمن مفید باشد . همیشه قبل از استفاده از عسل برای درمان زخم ، برای اطمینان از بی خطر بودن آن با پزشک مشورت کنید.

منبع: healthline, dermnetnz