چرا نباید مادربرد گران قیمت بخریم؟ - وبلاگ طفره

به گزارش وبلاگ طفره، مادربرد از جمله قطعاتی است که معمولا بسیاری از کاربران توجه زیادی به آن نشان نمی دهند. در این میان بخش قابل توجهی از کاربران فکر می نمایند هرچقدر مادربرد گران قیمت تر و رده بالا تر باشد، عملکرد سیستم هم به طور محسوسی بهتر خواهد بود. ولی آیا چنین موضوعی واقعا صحت دارد و برای خرید مادربرد باید بین گزینه های گران قیمت دست به انتخاب بزنیم؟ یا اینکه برای بیشتر افراد، گزینه های میان رده و پایین رده کافی است؟

مادربردهای مالی در گذشته متفاوت بودند

حدود 15 سال پیش، یک مادربرد رده بالا واقعا باعث افزایش کارایی سیستم می شد، چه در بازی و چه در امور روزمره. چیپ ست های گران قیمت، در مقایسه با مدل های مالی تر، امکانات بیشتری ارائه می دادند و کنترل نماینده های حافظه باکیفیتی داشتند. از آن جایی که در آن موقع برای هر نسل نو پردازنده، احتیاج به مادربرد نو نبود، خرید یک مادربرد رده بالا به معنای استفاده طولانی مدت از آن بود.

اما امروزه، کنترل نماینده های حافظه درون پردازنده قرار گرفته اند و چیپ ست های مختلف مادربرد، حتی ذره ای هم روی کارایی سیستم تاثیر نمی گذارند. تنها تفاوت کلیدی آن ها تعداد مسیرهای PCIe و پشتیبانی از تعداد بیشتری درگاه SATA و USB پرسرعت است. برای مثال، اگر تفاوت بین چیپ ست های B650 و X670 شرکت AMD را آنالیز کنیم، به همین موارد ختم می گردد: چیپست های رده بالا، مسیرهای PCIe بیشتری ارائه می دهد و از تعداد بیشتری درگاه SATA و USB پرسرعت پشتیبانی می نماید. بعلاوه مدل های Extreme این دو چیپ ست، 16 مسیر PCIe 5.0 را برای اسلات اصلی (محل قرارگیری کارت گرافیک) و اسلات های ثانویه PCIe x16 در نظر گرفته اند. تقریبا همین!

به عبارت دیگر، می توانید یک مادربرد B650 مالی بخرید و تا زمانی که AMD تصمیم به قطع پشتیبانی از سوکت AM5 (سوکتی که در سال 2022 همراه با پردازنده های سری Ryzen 7000 معرفی گردید) بگیرد، از آن استفاده کنید. اگر تحقیق خود را به درستی انجام دهید، مادربرد B650 مالی عملکردی را که برایتان اهمیت دارد، ارائه خواهد نمود. این موضوع در خصوص مادربردهای مالی شرکت اینتل نیز صدق می نماید، هرچند اینتل تمایل بیشتری نسبت به AMD برای تغییر سوکت در نسل های نو پردازنده دارد.

مادربرهای مالی نو به ویژگی های مهم توجه می نمایند

مادربرد های مدرن با قیمت مناسب که به خوبی ساخته شده اند، دارای تنظیم نماینده ولتاژ باکیفیت (VRM) هستند که این ویژگی امروزه مهم ترین عامل برای انتخاب مادربرد به شمار می رود. VRM مخفف عبارت Voltage Regulating Module بوده و وظیفه آن تأمین برق تمیز و پایدار برای پردازنده مرکزی (CPU) است تا بتواند از توان بیشتری استفاده نموده و به فرکانس کاری تبلیغ شده خود دست پیدا کند. یک VRM ضعیف می تواند منجر به عملکرد پایین تر CPU گردد زیرا پردازنده نمی تواند به میزان کافی از توان مورد احتیاج برای رسیدن به حدبیشتر سرعت خود استفاده کند. بعلاوه، VRM های بی کیفیت در کنار پردازنده های قدرتمند داغ می نمایند که این امر بر خنک نماینده سیستم شما تأثیر منفی می گذارد.

مادربردهای باکیفیت و مالی بعلاوه دارای دو یا سه اسلات M.2 و چهار تا هشت پورت SATA برای توسعه فضای ذخیره سازی هستند. علاوه بر این، آن ها معمولاً به میزان ای پورت USB پر سرعت برای احتیاجهای بیشتر کاربران رایانه های شخصی ارائه می دهند. شما بعلاوه با بیشتر مادربردهای مالی شاهد تعداد زیادی هدر فن و نورپردازی RGB خواهید بود که شامل هدر فن CPU و فن پمپ برای خنک نماینده مایع در صورت احتیاج شما می گردد.

برترین مادربردهای مالی نه تنها مجموعه ای از ویژگی های ضروری را ارائه می دهند، بلکه دارای بعضی ویژگی های اضافی نیز هستند. برای مثال، می توانید مادربوردهای مالی را با چیپ های Wi-Fi سریع، چیپ صوتی میان رده و دکمه فلش بک بایوس پیدا کنید که به شما امکان می دهد بدون پردازنده، بایوس را به روزرسانی کنید. این قابلیت هنگام ارتقاء به یک پردازنده نو بسیار کارآمد است.

مادربردهای مدرن تا زمانی که دچار نقص فنی نشوند، می توانند برای مدت طولانی دوام بیاورند. این خبر بسیار خوبی است، زیرا AMD با عرضه پردازنده های Ryzen به روزهای خوب گذشته بازگشته است؛ دورانی که یک مادربرد با نسل های مختلف CPU سازگار بود. از طرف دیگر، مادربردهای مالی در نورپردازی RGB غرق نشده اند و از هیت سینک های بزرگ که VRM و تک تک کانکتورهای M.2 را پوشش می دهند، برخوردار نیستند. این ویژگی ها چندان ضروری نبوده و بر عملکرد کامپیوتر شخصی تأثیر محسوسی نمی گذارند.

آیا فقدان ویژگی های پیشرفته در مادربرد اهمیت زیادی دارد؟

قطعا مادربردهای مالی حرف آخر را نمی زنند و از بعضی ویژگی های رده بالا بی بهره اند، اما سوال اینجاست که آیا این امکانات پیشرفته برای شما کاربردی دارند؟

برای مثال، شاید یک مادربرد گران قیمت دارای درگاه های Thunderbolt 4 یا USB 4 باشد، اما آیا اصلا به آن ها احتیاج دارید؟ اگر یک تدوینگر حرفه ای ویدیو یا یک فیلمبردار هستید، شاید به اتصال USB فوق العاده سریع برای کپی کردن حجم بالای ویدیوها به کامپیوتر احتیاج داشته باشید. اما اگر یک گیمر یا کاربر معمولی هستید که هر روز حجم زیادی از اطلاعات را از SSD خارجی و سایر حافظه های جانبی به کامپیوتر خود منتقل نمی نماید، در حال پرداخت هزینه اضافی برای چیزی هستید که از آن استفاده نخواهید کرد.

مورد بعدی، سیستم تنظیم ولتاژ (VRM) بیش از حد قدرتمند است. بیشتر مادربردهای رده بالا با VRM های گرانی همراه هستند که می توانند برق بسیار بیشتری از آنچه حتی برترین پردازنده های مرکزی (CPU) با قابلیت اورکلاک، از جمله مدل های پرچمدار اینتل، احتیاج دارند، تأمین نمایند. به عبارت دیگر، VRM های بسیار قدرتمند ویژگی دیگری هستند که برای کاربران معمولی کامپیوتر، ارزش چندانی ندارند.

مورد دیگری که در مدل های گران قیمت وجود دارد، پشتیبانی از استاندارد PCIe 5.0 برای درگاه اصلی PCIe است، یعنی همان درگاهی که کارت گرافیک شما در آن قرار می گیرد. اما با توجه به اینکه حتی کارت گرافیک RTX 4090 نیز تنها با استاندارد PCIe 4.0 سازگار است، می توان با اطمینان گفت که حداقل برای چند نسل بعدی پردازنده های گرافیکی، به درگاه PCIe 5.0 x16 احتیاج نخواهید داشت. از آنجایی که حتی SSD های PCIe 5.0 نیز در حال حاضر چندان منطقی به نظر نمی رسند، باز هم بدون علت هزینه اضافی پرداخت می کنید.

مادربردهای رده بالا بعلاوه دارای چهار یا حتی تعداد بیشتری پورت M.2 هستند، اما باز هم سوال اینجاست که آیا به این تعداد زیاد احتیاج دارید؟ اگر به طور معجزه آسایی پیروز شدید سه درایو M.2 را پر کنید، باز هم به چند پورت SATA دسترسی دارید که می توانید ظرفیت فضای ذخیره سازی سیستم را به طور قابل توجهی افزایش دهید. حالا باید به قابلیت های مادربرد در زمینه صدا بپردازیم. بعضی از مادربردهای ممتاز با DAC های داخلی و سخت افزار صوتی پرچمدار عرضه می شوند؛ ولی آیا واقعا به چنین قابلیتی احتیاج دارید؟ واقعیت این است که حرفه ای های حوزه صدا به جای هزینه بیشتر برای مادربرد، روی تجهیزات صوتی پیشرفته سرمایه گذاری می نمایند.

در خصوص ماژول های Wi-Fi باید بگوییم که می توانید سخت افزار عالی را در مادربردهای میان رده و مالی پیدا کنید، از جمله تراشه های Wi-Fi 6 و Wi-Fi 6E. گزینه های رده بالا می توانند Wi-Fi 7 را به شما ارائه دهند، اما این استاندارد نوظهور برای بیشتر قریب به اتفاق کاربران، به ویژه در صورتی که روتر Wi-Fi 7 نداشته باشید، بیش از حد احتیاج است.

شاید هم از جمله کاربرانی هستید که علاقه زیادی به نورپردازی RGB دارید و احتمالا می گویید که یک مادربرد پرچم دار در این زمینه امکانات خوبی ارائه می دهد. اما در این صورت هم می توانید از راهکارهای جایگزین بسیار مقرون به صرفه تر مانند فن های RGBدار کیس یا دیگر راهکارهای مشابه استفاده کنید.

یکی از قابلیت های کاربردی مادربرد، نمایشگر کدهای POST (تست اتوماتیک هنگام روشن شدن) است. این قطعه مادربرد زمانی حتی در بعضی مدل های مالی هم وجود داشت، اما در حال حاضر به یک ویژگی خاص برای مادربردهای پرچمدار تبدیل شده است. این موضوع ناخوشایندی است، زیرا نمایشگر کدهای POST در عیب یابی سیستم بسیار کاربردی محسوب می گردد. در نهایت، مگر اینکه به قابلیت های خاص رده بالا احتیاج داشته باشید، نباید برای خرید مادربرد گران قیمت هزینه اضافی پرداخت کنید. با انتخاب یک مادربرد باکیفیت از رده مالی یا میان رده می توانید تمامی احتیاجهای خود را رفع کنید و صرفه جویی حاصل را صرف خرید کارت گرافیک قدرتمندتر، پردازنده قوی تر، فضای ذخیره سازی بیشتر یا حافظه رم سریع تر (یا با ظرفیت بالاتر) نمایید.

اما نکته مهم اینجاست که بازار مادربردهای مالی پر از مدل های بی کیفیت است. در بیشتر موارد، منظور ما مدار تغذیه (VRM) ضعیف است که حتی نمی تواند پردازنده های میان رده را در بالاترین فرکانس بوست آن ها اجرا کند، چه برسد به پردازنده های گران تر. محدودیت های دیگر ممکن است شامل تعداد کم پورت های USB پرسرعت، تنها یک اسلات M.2، مسائل بایوس، کیفیت پایین صدای خروجی و موارد دیگر باشد.

به همین علت است که هنگام خرید مادربرد مالی باید بسیار محتاط باشید. در ادامه به شما خواهیم گفت که چگونه این مادربردهای بی کیفیت را شناسایی و از آن ها اجتناب کنید.

چگونه مادربردهای مالی مناسب را پیدا کنیم؟

اولین قدم این است که تمام مادربردهایی که از سیستم تنظیم نماینده ولتاژ (VRM) ضعیف برخوردار هستند را از گزینه های خود حذف کنید. اگر در حال اسمبل کردن یک کامپیوتر بسیار مقرون به صرفه قیمت با یک پردازنده چهار یا شش هسته ای هستید، می توانید از یک VRM ضعیف استفاده کنید، اما اگر در حال آماده سازی یک کامپیوتر گیمینگ یا سیستمی هستید که برای کارهای سنگین و حرفه ای استفاده خواهد شد، از مادربردهایی با VRM ضعیف اجتناب کنید.

کانال یوتیوب Hardware Unboxed به صورت دوره ای ویدیوهای مقایسه ای مادربرد منتشر می نماید که در آن ها VRM مادربردها را مورد آنالیز قرار می دهند. اگر در پی آنالیز های متنی هستید، می توانید نقد و آنالیز های مادربرد را در وبسایت TechSpot مطالعه کنید. برای آنالیز های دقیق تر مادربرد، وبسایت TechPowerUp را پیشنهاد می کنیم، سایتی که بر آنالیز سخت افزار تمرکز دارد و تست های فوق العاده مفصلی از مادربردها ارائه می دهد که شامل تست VRM نیز می گردد. بعلاوه وبسایت Toms Hardware وجود دارد که نقد و آنالیز های بسیار دقیق و کاملی از مادربردها منتشر می نماید که شامل آنالیز حرارت VRM و سایر موارد مهم دیگر است.

اینکه یک مادربرد نقدهای فوق العاده ای دریافت نموده باشد، به این معنا نیست که هیچ مسئله ای ندارد. برای مثال، ممکن است این برد با مسائل مربوط به بایوس دست و پنجه نرم کند، مانند ناسازگاری با بعضی پیکربندی های رم، روبرو شدن با کرش های مکرر و دیگر مسائلی که در آنالیز های کوتاه مدت نمایان نمی شوند. برای شناسایی این مسائل، آنالیز های موجود در فروشگاه های اینترنتی مانند وبلاگ طفره را چک کنید و بعلاوه در Reddit در پی مادربرد مورد نظر خود بگردید تا ببینید آیا کاربران دیگر مسائلی را گزارش نموده اند یا خیر. یکی از بخش های فرعی (subreddit) مفید در ردیت برای افراد تازه کار و کسانی که برای اولین بار اقدام به اسمبل کامپیوتر می نمایند، r/buildapc است.

نکته دیگری که توصیه می کنم، پیش از آغاز جستجو برای مادربرد نو، لیستی از ویژگی های ضروری و ویژگی های جانبی مورد علاقه خود تهیه کنید. با این کار می توانید از همان ابتدا ببینید که آیا یک مادربرد مالی احتیاجهای شما را برآورده می نماید یا اینکه به سراغ مدل های میان رده یا رده بالا بروید.

منبع: HowToGeek