کاهش صادرات فرش دستباف آذربایجان شرقی - وبلاگ طفره

به گزارش وبلاگ طفره، سیدمرتضی احمدپور - تبریز - خبرنگار: فرش یکی از مهم ترین صنایع غیرنفتی است که در آذربایجان شرقی صندلی خاصی دارد و نزدیک به نیم میلیون نفر در این حرفه در استان مشغول به کار هستند.

اقتصاد بعضی شهرهای استان مانند سردرود کاملا وابسته به فرش است و در هر خانه ای می توان یک دار قالی پیدا کرد. بنا بر اعلام مسئولان، صادرات فرش از تبریز به 11 کشور دنیا به صورت مستقیم و کلان با ارزآوری سالانه 300 تا 400 میلیون دلار صورت می گیرد. هر چند با وجود این ظرفیت ها و ارزش مالی صادرات این محصول این روزها صنعت فرش و فرشبافی آذربایجان شرقی وضعیت مناسبی ندارد.

• هشدار فعالان فرش

اوایل امسال بود که فعالان فرش تبریز و دیگرشهرهای استان در مصاحبه های مختلفی با وبلاگ طفره هشدار دادند صادرات فرش استان در راستا نزولی قرار گرفته و انبارهای این کالا با تجمیع فراوریات روبه رو است. این هشدار در جمع بندی گزارش های مربوط به صادرات فرش استان تأیید شد که نه تنها میزان صادرات فرش استان منطبق با جدول مشخص شده رشد نداشته بلکه فرش استان نمی تواند جایی در بازارهای هدف پیدا کند.

به گفته اسماعیل چمنی، رئیس اتحادیه فراورینمایندگان و صادرنمایندگان فرش، حدود 30 درصد صادرات فرش استان به آمریکا و بقیه عمدتاً به کشورهای اروپایی انجام می گردد. این کاهش صادرات که اکنون بازار فرش تبریز را از رمق انداخته مسئولان صادراتی را به واکنش واداشته است تا جایی که حبیب امین زاده، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان، در جلسه اخیر با فعالان و مدیران صادراتی با اشاره به وضعیت عمومی صادرات غیرنفتی استان به این روند کاهشی هم اشاره و از این وضعیت انتقاد نموده است. وی به مسئولان این بخش مأموریت داده شرایط را آنالیز و راهکارهای جدیدی برای افزایش صادرات پیدا نمایند.

• نبود حمایت های بانکی لازم از صادرات فرش

رئیس انجمن صادرنمایندگان فرش سردرود با بیان این که حمایت های قانونی و بانکی لازم از صادرات فرش وجود ندارد، می گوید: ارائه ضمانت های ارزی برای صادرات فرش خارج از توان اکثر صادرنمایندگان است. محمد قاسم حضوری می افزاید: بخش عمده ای از صادرات فعلی فرش استان به صورت فرش تابلویی است که در بعضی موارد به صورت تکی یا چندتایی صورت می گیرد. بعضی صادرنمایندگان همان فراورینمایندگانی هستند که مشتریان ثابتی در آن سوی مرزها دارند و شبکه گسترده ای از صادرنمایندگان را شکل می دهند. آنها توان تامین ضمانت های سنگین را ندارند، چراکه خود عمدتاً بدهکارانی هستند که برای فراوری فرش به بانک بدهکارند.

وی تاکید می نماید: در حالی که دولت برای فراوری فرش تا 80 درصد آورده نقدی فراورینماینده، وام کم بهره می دهد، این تسهیلات در بخش صادرات حالت برعکس پیدا می نماید و دولت صادرنمایندگان و فراورینمایندگان فرش را متمایز می داند، در حالی که اگر صادراتی نباشد، فراوری هم دچار مشکل می گردد. این مسئول مشکل دیگر حوزه صادرات را عدم انطباق ماشین آلات شست وشو و پرداخت فرش استان با تکنولوژی روز عنوان می نماید و می گوید: فرش های تابلویی پس از بافت احتیاج به شست وشو و پرداخت با دستگاه های ظریف دارند ولی اکثر کارخانه های شست وشو و پرداخت فرش برای فرش های خانگی و بزرگ طراحی شده اند؛ البته در ماه های اخیر دستگاه های جدید از سوی فعالان فرش تهران خریداری شده که موجب راهنمایی این فرش ها به این استان شده است. حضوری با اشاره به عدم صادرات این کالا از گمرک های استان اظهار می نماید: صادرات فرش آذربایجان شرقی از گمرک های تهران یا قم صورت می گیرد که آمار صادرات این کالا در استان را کمتر از عدد واقعی نشان می دهد.

• برنامه ریزی برای افزایش صادرات

رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی با اشاره به وضعیت صادرات فرش استان در 6 ماهه اخیر اظهار می نماید: انتظار ما افزایش این صادرات بود اما این روند رو به نزول است و این صادرات به نسبت 6 ماه سال گذشته حدود 2 درصد کاهش نشان می دهد که امیدواریم در نیمه دوم سال جبران گردد. ناصر آویشن با اشاره به نظر فعالان فرش و مسائل بانکی پیش رو همچنین بر ضرورت برنامه ریزی برای حل این مسائل، تاکید می نماید: در روزهای آینده نخستین جلسه تخصصی با فعالان عمده فرش و اتحادیه های مربوطه در محل سازمان صمت یا اتحادیه فرش برای آنالیز راهکارهای افزایش صادرات فرش خواهیم داشت و جمع بندی این جلسه به همراه جلسات تخصصی دیگر به مسئولان مالی استان منعکس می گردد.

وی بیان می نماید: مسائل بانکی و ارزی که فعالان فرش استان بر آن تاکید دارند باید به صورت ملی و با همکاری بانک مرکزی حل گردد؛ البته در سفر اخیر رئیس بانک مرکزی به استان این مسائل منتقل و قول مساعد نیز در این زمینه داده شده است. ولی با توجه به زمان بر بودن بعضی مصوبات دولتی امیدواریم در 6 ماه دوم شاهد حمایت های بیشتر بانکی از صادرات فرش استان باشیم.

آویشن تاکید می نماید: هرچند اداره فرش و سازمان صمت متولی سیاست گذاری در این حوزه است، حقیقت این است که صادرات فرش چند مولفه ای است و نمی توان از یک اداره و سازمان انتظار داشت در این زمینه نقش آفرینی کند. در حال حاضر همکاری بیشتر بانکی در این زمینه بسیار مهم و تاثیرگذار است اما در سال های اخیر این حمایت ها مطلوب نبوده که برون داد این بی توجهی ها اکنون خود را بیشتر نشان می دهد.

این مسئول با یادآوری وضعیت نامناسب قالیشویی ها، شست وشو و پرداخت فرش در استان عنوان می نماید: یکی از مهم ترین مراحل فراوری فرش شست وشو و پرداخت نهایی است که باید به خوبی صورت گیرد. اما در حال حاضر این عملیات عمدتاً در تهران یا قم انجام می گردد. به همین دلیل صادراتهم از همان مبدأ صورت می گیرد. باید با راهنمایی منابع مالی و تسهیلات کم بهره به این بخش، صنعت شست وشوی فرش را در خود استان تقویت کرد تا مانع از خروج فراوریات استان شد.

وی تاکید می نماید: مشکل دیگری که در زمینه صادرات فرش استان خود را نشان می دهد انعطاف و هوشمندی در شناخت بازارهای جدید و کار با مشتریان جدید است که تحقق آن خروج از حالت بازاریابی سنتی در حوزه صادرات را می طلبد و احتیاج به تشکیل دوره های بازاریابی فرش با همکاری اتحادیه های مربوطه وجود دارد. رئیس اداره فرش سازمان صمت استان عنوان می نماید: مهم ترین موردی که احتیاج داریم رسیدن وضعیت صادرات فرش استان به حالت پایدار است. پس از تثبیت این وضعیت می توان برای توسعه آن هم برنامه ریزی کرد.

• آمریکا، بزرگ ترین مقصد صادرات فرش دستباف تبریز

بر اساس اعلام اتحادیه فراورینمایندگان و صادرنمایندگان فرش دستباف تبریز بیش از 200 هزار نفر در این هنرصنعت شاغل هستند و در مجموع بیش از 500 هزار نفر از جمعیت آذربایجان شرقی از صنعت فرش و زنجیره تأمین و توزیع و صادرات آن ارتزاق می نمایند. مقصد اصلی صادرات فرش دستباف استان، آمریکا با ارزش 126 میلیون دلار و پس از آن به ترتیب آلمان، لبنان، انگلیس، ژاپن، امارات، پاکستان، آفریقای جنوبی، ایتالیا، استرالیا و کاناداست. رئیس اتحادیه فراورینمایندگان و صادرنمایندگان فرش دستباف تبریز با اشاره به این که سازمان تأمین اجتماعی در بیمه قالیبافان سخت گیرانه برخورد می نماید، می گوید: این سازمان بیمه افرادی را که چند روز تأخیر در پرداخت دارند، قطع می نماید و برقراری مجدد آن پروسه نفس گیری دارد. ما در اتحادیه حاضریم هر 3 ماه یک بار بیمه عقب افتاده را جبران کنیم تا قالیبافان کمتر دغدغه قطعی بیمه داشته باشند.

اسماعیل چمنی با بیان این که مواد اولیه فرش دستبافت در بازار کمیاب شده یا 3 برابر قیمت واقعی فروخته می گردد، می افزاید: باید راهکاری برای کاهش قیمت مواد اولیه فرش و عدم صدمه به اشتغال و معیشت فراورینمایندگان فرش دستبافت اندیشیده گردد. 1100 کارگاه فعال بافنده، 400 واحد پرداخت فرش، 400 واحد رفوگری، 95 واحد قالیشویی، 2200 واحد عرضه قالی جمعاً حدود 200 هزار شاغل دارد که باید با حمایت ویژه، اجازه ندهیم افزایش قیمت و رکود این حجم از اشتغال استان را تهدید کند.